Αν η ανθρωπότητα κάψει όλο το πετρέλαιο και τα άλλα αποθέματα ορυκτών καυσίμων που υπάρχουν στο υπέδαφος, τότε ανοίγει τον ασκό του Αιόλου. Τουλάχιστον 10 τρισεκατομμύρια τόνοι (10.000 γιγατόνοι) άνθρακα θα απελευθερώνονταν στην ατμόσφαιρα και θα μπορούσαν τότε να λιώσουν σχεδόν όλοι οι πάγοι της Ανταρκτικής, αλλά και της μικρότερης Γροιλανδίας. Αυτό, θα είχε ως συνέπεια να ανέβει η στάθμη των θαλασσών 50 έως 60 μέτρα σε ένα διάστημα μερικών χιλιάδων ετών.
Ο ανθρώπινος πολιτισμός ασφαλώς δεν θα ήταν ο ίδιος πια, καθώς μεγαλουπόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Τόκιο, το Χονγκ Κονγκ, η Σαγκάη, η Καλκούτα και το Αμβούργο, αλλά και σχεδόν ολόκληρες χώρες όπως η Ολλανδία και το Μπαγκλαντές, θα βρίσκονταν πλέον κάτω από το νερό. Αυτό προειδοποιεί μια νέα διεθνής επιστημονική μελέτη, που βασίστηκε σε προσομοιώσεις πιθανών μελλοντικών σεναρίων σε υπολογιστές. Το παραπάνω σενάριο είναι το χειρότερο που θα μπορούσε να υπάρξει, αλλά δεν θα μπορούσε να το αποκλείσει κανείς ως απίθανο.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη φυσικό Ρικάρντα Βίνκελμαν του Ινστιτούτου Κλιματικών Ερευνών στο Πότσνταμ της Γερμανίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science Advances", εκτιμούν ότι μόνη της η Ανταρκτική περιέχει πάγους ισοδύναμους -αν έλιωναν- με άνοδο της στάθμης των νερών κατά περίπου 58 μέτρα.
Ακόμη και με τα σημερινά δεδομένα των εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου» από την καύση του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του άνθρακα, εκτιμάται ότι οι πάγοι της Δυτικής Ανταρκτικής θα γίνουν ασταθείς μέσα στα επόμενα 60 έως 80 χρόνια και μπορεί να αρχίσουν να λιώνουν και να φουσκώνουν τους ωκεανούς. Και μέχρι τότε δεν θα έχει καεί παρά το 6% έως 8% των εκτιμώμενων αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων (600 έως 800 γιγατόνοι).
«Αυτό που κάνουμε σήμερα, μπορεί να αλλάξει το πρόσωπο της Γης στις χιλιετίες που θα ακολουθήσουν» δήλωσε η Βίνκελμαν. «Αν δεν σταματήσουμε να αυξάνουμε το διοξείδιο του άνθρακα στον ουρανό, τότε μια μέρα θα βρεθεί κάτω από το νερό ένα τμήμα ξηράς όπου σήμερα ζουν πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι» πρόσθεσε ο κλιματολόγος Κεν Καλντέιρα του Ινστιτούτου Επιστημών Κάρνεγκι του πανεπιστημίου Στάνφορντ των ΗΠΑ.
Η νέα μελέτη θεωρεί ως καλό σενάριο το να καταστεί τελικά εφικτός ο περιορισμός της ανόδου της θερμοκρασίας έως τους δύο βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Τότε, μακροπρόθεσμα, η στάθμη των θαλασσών θα αυξηθεί λίγα μέτρα «μόνο» και η κατάσταση θα είναι πιο διαχειρίσιμη. Οι θάλασσες διεθνώς έχουν ήδη ανέβει περίπου 20 εκατοστά κατά μέσο όρο μετά το 1900 και μέχρι στιγμής η Ανταρκτική συνεισφέρει λιγότερο από το 10% σε αυτή την άνοδο.
Το κακό σενάριο της νέας μελέτης είναι ότι η μέση άνοδος της στάθμης των υδάτων θα μπορούσε να φθάσει τα τρία εκατοστά το έτος (έναντι περίπου τριών χιλιοστών ετησίως σήμερα) μέσα στην επόμενη χιλιετία, αυξάνοντας τη στάθμη των θαλασσών κατά 30 μέτρα έως το 3000. Στη συνέχεια, και μετά από ακόμη 10.000 χρόνια, η στάθμη θα μπορούσε να έχει ανέβει κατά 60 μέτρα.