Επαληθεύτηκαν τα προγνωστικά δεδομένα του Xalazi.gr που ήθελαν την έλευση ενός Μεσογειακού τροπικού κυκλώνα στην χώρα μας κατά το διάστημα 17 με 20 Σεπτεμβρίου. Δυστυχώς οι καταστροφές είναι τεράστιες, ενώ ήδη θρηνούμε 3 νεκρούς με σοβαρό ενδεχόμενο ο αριθμός των νεκρών να αυξηθεί. Οι υποδομές της χώρας δέχθηκαν μεγάλο πλήγμα, ενώ χιλιάδες σπίτια καταστράφηκαν.
Ήταν όμως το φαινόμενο προβλέψιμο; Ναι, σε μεγάλο βαθμό. Ήδη από την Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου, το προγνωστικό μας μοντέλο έδωσε τη δημιουργία ενός, αρχικά βαθέως χαμηλού βαρομετρικού, το οποίο από το Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου άρχισε να αναβαθμίζει σε Μεσογειακό κυκλώνα. Η εμμονή του μοντέλου μας για το σενάριο αυτό και τη Δευτέρα 14 του μήνα, μας έκανε να προβούμε σε ανακοινώσεις, σχετικά με την έλευση του στη χώρα μας.
Αν και τη συγκεκριμένη ημέρα, σύσσωμοι οι μετεωρολόγοι και άλλοι φορείς, βγήκαν αμέσως να καταρρίψουν το ενδεχόμενο αυτό που παρουσιάσαμε, την επόμενη ημέρα στις 15 Σεπτεμβρίου, ολόκληρη πλέον η μετεωρολογική κοινότητα άρχισε να ασχολείται με το ενδεχόμενο αυτό, ενώ μερικοί φορείς ανακοίνωσαν επισημά στις 17 του μήνα το χαμηλό αυτό ως Μεσογειακό κυκλώνα ΙΑΝΟ.
Το μετεωρολογικό μας μοντέλο προέβλεπε τον σχηματισμό του Ιανού στην περιοχή του κόλπου της Σύρτης, καθώς επίσης προέβλεψε με μεγάλη ακρίβεια την κίνησή του προς το Ιόνιο. Τα δύο σημαντικότερα φαινόμενα που συνόδευαν τον κυκλώνα, οι πολύ θυελλώδεις άνεμοι στο Ιόνιο και τα πολύ μεγάλα ύψη βροχής, επίσης είχαν προβλεφθεί και είχαν κοινοποιηθεί μέσω των ανακοινώσεών μας εγκαίρως. Καλύτερα να το πεις νωρίς, παρά όταν είναι αργά!
Σημειώνουμε ότι παρόλο που η πρόγνωση του ύψους βροχής από τα μετεωρολογικά μοντέλα εμπεριέχει ακόμα πολλά σφάλματα και αστοχίες, στη συγκεκριμένη περίπτωση τα προβλεπόμενα ύψη βροχής στην Κεντρική Ελλάδα ήταν πολύ κοντά σε αυτά που παρατηρήθηκαν, ενώ πάνω και από τις προσδοκίες μας, κινήθηκαν τα ύψη βροχής στην Θεσσαλία, η οποία χτυπήθηκε ακόμη ποιο έντονα και από τα προβλεπόμενα!
Η μοναδική αστοχία της πρόγνωσης, αφορούσε τις βροχοπτώσεις της Αθήνας, οι οποίες ήταν ποιο ήπιες του αναμενόμενου. Η προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών είναι μια συλλογική προσπάθεια στην οποία όλοι πρέπει να συμμετέχουμε. Αξιοποιώντας η μετεωρολογική κοινότητα, όποια εργαλεία της προφέρονται, ίσως καταφέρει τελικά, να προειδοποιεί ακόμη ποιο έγκαιρα για τις πιθανές συνέπειες ενός καιρικού φαινομένου.
Ο ποιο ισχυρος Μεσογειακος κυκλωνας που χτυπησε τη χωρα μας ηταν ο Ιανος, με βαση τα κατατγεραμμενα μετωρολογικα αρχεια. Απο το 1969 εως σημερα, ο Ιανος περνει την πρωτη θεση, κυρίως όσον αφορά στα ύψη βροχής, συμφωνα με το Εθνικο Αστεροσκοπείο Αθηνών. Ενδεικτικά, στο Περτούλι μετρήθηκαν 317 χιλιοστά βροχής, ενώ στην Καρδίτσα και το Μουζάκι πάνω από 200 χιλιοστά σε διάστημα μικρότερο των 24 ωρών.
Ακόμη ένα ακραίο στοιχείο του Ιανού, ήταν η μεγάλη διάρκεια ζωής του με τροπικά χαρακτηριστικά, αλλα και η έντασή του, που τον κατατάσσουν ως έναν από τους πιο ισχυρούς Μεσογειακούς Κυκλώνες που έχουν καταγραφεί από το 1969, από την αρχή δηλαδή των δορυφορικών παρατηρήσεων. Σύμφωνα με το Ε.Α.Α., στη Μεσόγειο τέτοιου είδους βαρομετρικά συστήματα εμφανίζονται κατά μέσο όρο ενάμισι φορές ανά έτος.
Στην περιοχή της Ελλάδας, από το 1982 έχουν καταγραφεί έξι Μεσογειακοί Κυκλώνες, εκ των οποίων οι τέσσερις στο διάστημα 2016 - 2020. Αν και δεν πρόκειται για πρωτόγνωρο καιρικό φαινόμενο στην περιοχή μας, ανησυχία προκαλεί η αυξητική τάση της εμφάνισής τους κατά την τελευταία δεκαετία, καθώς και η αύξηση της έντασής τους. Τέλος, η παρατεταμένη διάρκεια των ισχυρών βροχοπτώσεων σε Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα οφείλονται άμεσα, στην αργή κίνηση του Ιανού την Παρασκευή και το Σάββατο.